Wielkopolska kulinarną stolicą Europy

Od 23 do 26 września na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich odbyły się targi Smaki Regionów 2017. W trakcie kilkudniowej imprezy zaprezentowano dorobek kulinarny regionów z Polski i Europy. Blisko dwustu wystawców oferowało rozmaite produkty: soki, nalewki, oleje tłoczone na zimno, przetwory owocowe i warzywne, wędliny, pieczywo, gotowe potrawy oraz wiele innych specjałów. Imprezie towarzyszyło Europejskie Forum Sieci Dziedzictwa Kulinarnego, które po raz pierwszy w historii zorganizowane zostało w Poznaniu. Podmioty zrzeszone w Sieci Dziedzictwa Kulinarnego wzięły udział w wizytach studyjnych przygotowanych przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego w obiektach należących do członków wielkopolskiej sieci.

W ostatnich latach w społeczeństwach krajów rozwiniętych i rozwijających się zauważalne staje się rosnące zainteresowanie produktami regionalnymi. Podczas, gdy
w poprzednich kilku dekadach proces globalizacji powodował ujednolicanie preferencji konsumentów żywności na całym świecie, obecnie poszukujemy w potrawach i produktach spożywczych czegoś, co czyni je oryginalnymi, niepowtarzalnymi i jedynymi w swoim rodzaju. Na pierwszy plan wysuwa się tutaj słowo tradycja. Powrót do korzeni, próba odtworzenia smaków z przeszłości, opartych na lokalnie dostępnych składnikach, stanowią ważny trend we współczesnej gastronomi. Promocji tego rodzaju działań oraz wspieraniu producentów tradycyjnej i zdrowej żywności przyświecała idea powstania Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego.

- Pomysł na przedsięwzięcie zrodził się 1994 roku w Skandynawii, szybko zyskując zainteresowanie kolejnych regionów starego kontynentu, chcących działać na rzecz podtrzymywania i upowszechniania dorobku kulinarnego w swoich małych ojczyznach.
W chwili obecnej europejska sieć skupia ponad 1500 podmiotów z 45 europejskich regionów. Strategia funkcjonowania sieci bazuje na wspólnym, charakterystycznym logo (biała czapka kucharska na niebieskim tle), uzgodnionych kryteriach członkostwa oraz skoordynowanych działaniach marketingowych. Co roku organizowane jest ogólnoeuropejskie forum dla członków sieci w trakcie którego wymieniamy się doświadczeniami i pomysłami jak rozwijać nasz wspólny projekt.  W tym roku po raz pierwszy gościmy w Poznaniu, stolicy Wielkopolski  – powiedział Niclas Fjellström, koordynator Europejskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego podczas konferencji zorganizowanej podczas forum.

W trakcie spotkania zaprezentowana została historia rozwoju Sieci Dziedzictwa Kulinarnego w naszym regionie.

- Wielkopolska jest członkiem sieci od 2008 roku. W chwili obecnej Sieć Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska liczy 124 członków. Do tego grona należą m.in. firmy wędliniarskie, tłocznie soków, piekarnie, hotele, gospodarstwa agroturystyczne, restauracje oraz przetwórnie owocowe i warzywne. W tym roku miałem przyjemność wręczyć sześć certyfikatów członkostwa w sieci. Województwo Wielkopolskie czyni starania, aby zachęcać przedstawicieli branży spożywczej do udziału w przedsięwzięciu. Szczególnie zależy nam na większym zainteresowaniu firm z północnej Wielkopolski, gdzie Sieć Dziedzictwa Kulinarnego zrzesza tylko kilku członków – powiedział Krzysztof Grabowski, Wicemarszałek Województwa Wielkopolskiego, gospodarz tegorocznego forum.

Wielkopolski samorząd realizując projekt Sieci Dziedzictwa Kulinarnego regularnie zaprasza podmioty zrzeszone w sieci do udziału w targach i wystawach organizowanych nie tylko w naszym regionie, ale również w najważniejszych krajowych i zagranicznych imprezach
o tematyce kulinarnej. Zapewniając darmową powierzchnię wystawienniczą oraz ponosząc trud organizacyjny przedsięwzięć, gwarantuje dogodną formę promocji firmom uczestniczącym
w projekcie.

- Co roku członkowi Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska prezentują swoją ofertę produktową podczas targów Smaki Regionów w Poznaniu, Wielkopolskich Dożynek Archidiecezjalno-Wojewódzkich, czy też łódzkich targów Natura Food. Jesteśmy również obecni na targach Grüne Woche w Berlinie. W tym roku wzięliśmy udział w Targach Dobrego Smaku, Żywności i Specjałów Regionalnych Slow Food w Stuttgarcie, natomiast w 2015 r. firmy
z naszej sieci zaprezentowały się podczas targów TUTTOFOOD w Mediolanie – powiedział Mateusz Sieradzki, koordynator wielkopolskiej Sieci Dziedzictwa Kulinarnego.

22 września 2017 r. goście forum mieli okazję uczestniczyć w wizycie studyjnej zorganizowanej w obiektach należących do wielkopolskiej sieci. Odwiedzili m.in. firmę SemCo ze Śmiłowa koło Szamotuł, gdzie powstają zdrowe oleje tłoczone na zimno. Na własne oczy mogli przekonać się jak powstają „andruty kaliskie”, produkt regionalny zarejestrowany w Unii Europejskiej w kategorii Chronione Oznaczenie Geograficzne. Uczestnicy forum spróbowali również soków wytwarzanych przez firmę Płonka w tłoczni zlokalizowanej nieopodal Żelazkowa w powiecie kaliskim. Zawitali też do Opactwa Benedyktynów w Lubiniu, słynącego z pysznych nalewek oraz odwiedzili gospodarstwo Marka Grądzkiego w gminie Lwówek, producenta wielokrotnie nagradzanych serów kozich. W położonym nieopodal Lwówka Zębowie, goście posmakowali chleba wypiekanego w Gospodarstwie Rolnym Damiana Nowaka. Mieli również możliwość skosztować kuchni Dworu Stary Chotów koło Nowych Skalmierzyc oraz Restauracji „taste_IT” z Puszczykowa.

Tegoroczne targi Smaki Regionów były pod wieloma względami imprezą wyjątkową. Wzięło w niej/nich udział blisko 200 wystawców z kilkunastu regionów Polski oraz pięciu regionów zagranicznych. Na stoisku przygotowanym przez Samorząd Województwa Wielkopolskiego zaprezentowała się rekordowo duża liczba firm oraz regionów partnerskich. Nasz region reprezentowało 38 podmiotów, członków Sieci Dziedzictwa Kulinarnego. Ofertę stoiska wzbogacili przedstawicieli Regionu Sibiu w Rumunii, Regionu Rozwoju Północ
z Mołdawii, białoruskiego Regionu Witebsk oraz prowincji Gaziantep z Turcji.

Na scenie kulinarnej goście odwiedzający targi mogli śledzić pokazy kulinarne przygotowane przez wystawców oraz uznane autorytety w świecie kulinariów. Robert Makłowicz zachęcał do degustacji polskich win, podkreślając, że mimo iż Polska nie specjalizuje się w ich produkcji, to istnieją lokalni producenci, którzy zdecydowali się udoskonalić tę trudną sztukę. Znany z programów telewizyjnych kucharz i podróżnik zaprezentował swoje umiejętności na scenie przygotowując dla targowej publiczności potrawy z wielkopolskich składników.

Podczas uroczystego otwarcia targów Województwo Wielkopolskie reprezentowali Marszałek Marek Woźniak oraz Wicemarszałek Krzysztof Grabowski. Marszałek Województwa Wielkopolskiego wręczył Medale Targów Smaki Regionów za najlepsze produkty prezentowane podczas wydarzenia. W gronie nagrodzonych znalazło się aż siedem firm należących do Sieci Dziedzictwa Kulinarnego Wielkopolska. Medale otrzymali Przedsiębiorstwo Produkcji Spożywczej FRYKAS z Kościana za „szparagi konserwowe całe”, Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska Top-Tomyśl z Nowego Tomyśla za „tradycyjny gzik wielkopolski – twarożek”, Gospodarstwo Pasieczne Noteckie Miody z Biezdrowa koło Wronek za „miód borówkowy z borówką”, firma VIN-KON z Konina za „cydr bursztynowy”, poznańskie przedsiębiorstwo VITACORN za „olej z orzecha włoskiego, tłoczony na zimno, nierafinowany”, firma SemCo za „olej rydzowy” oraz firma Escapada z Goliny za „pastrami”. Dodatkowo wyróżnienie przyznano Gospodarstwu Pasiecznemu Bednarek „Notecki Miód”
z Kuźnicy Czarnkowskiej za „miód gryczany pszczeli nektarowy”.

Bardzo ważnym i podniosłym momentem każdej edycji targów Smaki Regionów jest ogólnopolski finał konkursu „Nasze Dziedzictwo Kulinarne – Smaki Regionów” na najlepszy regionalny i lokalny produkt żywnościowy, a także na najlepsze danie oraz potrawę regionalną i lokalną. Konkurs, organizowany już po raz siedemnasty przez Polską Izbę Produktu Regionalnego i Lokalnego, ma na celu identyfikację i promocję polskich produktów regionalnych, osadzonych głęboko w polskiej tradycji i od lat wytwarzanych tymi samymi metodami oraz według tych samych receptur. Przebiega on dwuetapowo. W pierwszym etapie – w czasie finałów regionalnych – wyłonieni zostają laureaci w czterech kategoriach: produktów pochodzenia roślinnego, zwierzęcego, napojów i produktów mieszanych oraz najlepsze dania i potrawy regionalne i tradycyjne. Wielkopolski finał wojewódzki odbył się
w tym roku 27 sierpnia w Gnieźnie podczas Dożynek Archidiecezjalno-Wojewódzkich. Jego laureaci zyskali prawo do ubiegania się o nagrodę Perły, fundowaną przez kapitułę konkursu
i wręczaną podczas uroczystej gali w trakcie trwania targów Smaki Regionów.

W ramach drugiego, ogólnopolskiego etapu tegorocznego konkursu jury postanowiło docenić cztery produkty regionalne pochodzące z Wielkopolski. Są to „olej z nasion ostropestu” wytwarzany przez firmę SemCo, „maślanka prosto z masielnicy” produkowana przez Średzką Spółdzielnię Mleczarską JANA, „miód akacjowy” z Kopaczewa z Pasieki Chmielewscy oraz „nalewka z czeremchy” autorstwa Wiesława Sałkiewicza z Poznania. Wśród nagrodzonych znalazł się też Paweł Powroźnik – szef restauracji „P jak Pysznie” z Ostrzeszowa, który oczarował kapitułę konkursową „ozorkami wieprzowymi na konfiturze cebulowo-porzeczkowej’.

Poza wyróżnieniem najlepszych produktów oraz potraw jury przyznaje specjalne nagrody dla osób szczególnie zasłużonych w regionach dla wspierania kulinarnego dziedzictwa, promocji i budowy rynku produktów regionalnych, lokalnych i tradycyjnych, którym wręczane są „Klucze do polskiej spiżarni”. Kapituła konkursu postanowiła uhonorować taką nagrodą Wicemarszałka Województwa Wielkopolskiego Krzysztofa Grabowskiego.

Tegoroczne targi Smaki Regionów 2017 zostały dofinansowane ze środków Unii Europejskiej w ramach Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich PROW na lata 2014-2020.